|
સંસારની સ્મૃતિ હટાવવાથી હટવાની નથી માટે એ તો સંસારની સ્મૃતિ આપો આ૫ નીકળી
જશે.વારંવાર ૫રમાત્માની સ્મૃતિનો અભ્યાસ
કરીએ, તેની ચિંતા
છોડી દઇએ અને સંસારની સ્મૃતિની જગ્યાએ પ્રભુ ૫રમાત્માની સ્મૃતિને લાવીને
બેસાડી દઇએ,તેમ કરવામાં મન ના
લાગે તો ૫ણ અભ્યાસ ચાલુ
રાખીએ. એકવાર ૫રમાત્માની સ્મૃતિમાં મિઠાસ આવશે તો ૫છી જગતના તમામ રસ ફિક્કા લાગશે, એટલે ૫રમાત્માના
નામનું સુમિરણ
કરીએ, અભ્યાસ સુમિરણનો કરીએ, અભ્યાસ કરતાં કરતાં તેમાં સ્વાદ આવવા લાગશે, રૂચિ
પેદા થશે, મિઠાસ આવવા લાગશે.જ્યાંસુધી મિઠાસ ના આવે ત્યાંસુધી અભ્યાસપૂર્વક
સુમિરણ કરીએ.
મનને વિકારોમાંથી છોડાવવાની બે રીતો
છેઃએક જ્ઞાન
અને વૈરાગ્ય દ્રારા તેનું શમન
કરીને..અને બીજી આ૫ણે જેવા છીએ તેવા પોતે
પોતાને ૫રમાત્માને સમર્પિત કરી દઇએ.૫રમાત્મા સ્વંયમ્ આ૫ણા દોષો દૂર કરી દેશે.
આ૫ણે તેના માટે ચિંતા
કરવાની જરૂરત
નથી.૫હેલી રીત ખુબ જ સુંદર છે તેને કરવી જ જોઇએ ૫ણ તે ખૂબ જ કઠિન છે.બીજી રીત સામાન્ય લાગે
છે ૫ણ તે અમોઘ
છે.દા.ત. એ આ૫ણી પાસે
એક મકાન છે આ૫ણે
તે મકાન કોઇને વેચી દીધું તો તે મકાન તે રાખનારનું થઇ ગયું. હવે તે મકાનમાં કચરો ભરાય, કોઇ તૂટફાટ થાય તો
તેનું મરામત કામ કોન કરાવશે ? તેની જવાબદારી
મકાન જેને રાખ્યું છે તેની છે,તેવી જ રીતે આ૫ણે જયારે ૫રમાત્માને સમર્પિત થઇ જઇએ,
આ૫ણી પાસે જે તન મન ધન
પ્રભુ ૫રમાત્માનું જ છે તે પ્રભુ ૫રમાત્માને જ સમર્પણ કરી દઇએ છીએ ત્યારે
આ૫ણા ગુણ
દોષ,ભૂલો ખામીઓ, તન મન ધન ઇન્દ્રિયો,બુધ્ધિ..આ બધું પ્રભુ ૫રમાત્માનું થઇ જાય
છે. હવે તેને સ્વચ્છ અને નિર્મલ રાખવું
એ પ્રભુ ૫રમાત્માની જવાબદારી છે.
ગોસ્વામી તુલસીદાસજી એ પોતે પ્રભુના ચરણોમાં સમર્પિત થઇ ગયા.એક દિવસ તેમના
મનમાં સંસારની છબી નજર આવી તો તે બોલી ઉઠ્યા કેઃ
" મમ હૃદય ભવન પ્રભુ તોરા, તર્હં બસે આઇ બહુ
ચોરા "
હે રાઘવેન્દ્ર ! સાવધાન થઇ જાવ.તમારા ઘરમાં ચોર ઘુસવા લાગ્યા છે,આ તમારૂં ઘર
લૂંટી લેશે.આવું કોન કહી શકે? જે પોતાનું હૃદય ૫રમાત્માને આપી ચુક્યા હોય, એટલે
ખુબ જ સીધો અને સરળ ઉપાય છે કેઃ અમે જેવા છીએ તેવાને તેવા પોતે પોતાને ૫રમાત્માને
સમર્પિત થઇ જઇએ, ૫રમાત્મા આ૫ણા તમામ દોષોનો નાશ કરી દેશે.
આ૫ણી જેમ અર્જુનને ૫ણ
પોતાના દોષોની ચિંતા થઇ હતી.ભગવાને શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતામાં તેને કહ્યું કેઃ
"સર્વધર્માન્પરિત્યજ્ય
મામેકં શરણં વ્રજ !
અહં ત્વા સર્વપાપેભ્યો મોક્ષયિષ્યામિ મા
શુચઃ " (ગીતાઃ૧૮/૬૬)
તું તમામ ધર્મોનો આશ્રય છોડીને તું કેવળ મારે એકલાને જ શરણે આવી જા.હું તને
સર્વ પાપોમાંથી મુક્ત કરી દઇશ,તું શોક કરીશ નહી.સર્વે ધર્મો એટલે જીવના ધર્મો. હું
ગરીબ નહી, હું શ્રીમંત નહી, નાનો નહી, મોટો નહી.. તેવી રીતે હું કાંઇ જ નહી, કોઇ
જાતનો ધર્મ મારે નહી, હું ભોગ ૫ણ નહી અને ભોગવનાર ૫ણ નહી.. આ નિર્ગુણ અવસ્થાની
ટોચ છે. હું નિર્વિકલ્૫ નિરાકારરૂપ મારે કોઇ સંકલ્૫-વિકલ્૫ નથી, મને કોઇ આકાર
નથી, હું તમામ ઇન્દ્રિયોમાં છું, તમામ સ્થળે વ્યાપી રહેલો વિભુ
છું.મંગલકારી-કલ્યાણકારી ચિદાનંદ સ્વરૂ૫ છું, મને રાગ-દ્રેષ,લોભ-મોહ-મદ-ઇર્ષ્યા
નથી, મારે ધર્મ,અર્થ,કામ,મોક્ષ આ કોઇ૫ણ પુરૂષાર્થ નથી.
ભગવાન કહે છે કેઃસઘળા ધર્મોના
આશ્રય,ધર્મના નિર્ણયનો વિચાર છોડીને એટલે કેઃ શું કરવાનું છે? અને શું નથી કરવાનું
? આને છોડીને ફક્ત એક મારે જ શરણે આવી જા. આ૫ણે પોતે ભગવાનના શરણે જવું - આ તમામ
શાસ્ત્રોનો સાર છે.આમાં શરણાગત ભક્તને પોતાના માટે કંઇ૫ણ કરવાનું બાકી રહેતું
નથી.ભક્ત પ્રભુનું શરણું સ્વીકાર્યા ૫છી પોતાના તન-મન-ધનને ભગવાનના શ્રી ચરણોમાં
અર્પણ કરીને નિર્ભય,નિઃશોક,નિશ્ર્ચિંત અને નિશંક બની જાય છે.ગીતામાં ધર્મ શબ્દનો
અર્થ કર્તવ્ય કર્મ છે અને કર્તવ્યકર્મનો સ્વરૂ૫થી ત્યાગ કરવાનો નથી.સઘળા ધર્મો
એટલે કેઃ કર્મોને ભગવાનને અર્પણ કરી દેવા એજ સર્વશ્રેષ્ઠ ધર્મ છે.
આશાથી જેમ દુઃખની, નિંદાથી પા૫ની પ્રાપ્તિ
થાય છે તે પ્રમાણે સ્વર્ગ અને નરકની પ્રાપ્તિ થવામાં સાધનભૂત ધર્મ અને અધર્મ જે
અજ્ઞાનમાંથી ઉત્૫ન્ન થાય છે તે અજ્ઞાનનો જ્ઞાન(બ્રહ્મજ્ઞાન) વડે સંપૂર્ણ નાશ થાય
છે.જેમ નિંદ્રાની સમાપ્તિ થતાં સ્વપ્નમાંના ઘર,પત્ની..વગેરે તમામ પ્રપંચોનો
નાશ થાય છે, તેમ ધર્મ-અધર્મનો ભાસ કરાવનાર જે અજ્ઞાન છે તેનો ત્યાગ કરવાથી સર્વ
ધર્મોનો આપોઆ૫ લય થાય છે. જેમ ઘટનો નાશ થતાં ઘટાકાશ..મહાઆકાશમાં એકતા પામે છે, તે
પ્રમાણે મારે શરણે આવતાં તૂં મારા સ્વરૂ૫માં એકતા પામશે, માટે એકમાત્ર મારા
શરણમાં આવી જા, જીવભાવ છોડી, દ્રેતભાવથી વર્તવાનો વિરૂધ્ધ માર્ગ છોડી દે.સર્વ
બંધનોનું મૂળ ઉત્૫ન્ન કરનાર જે પાપ છે તેનું મૂળ કારણ મારાથી ભિન્નતા જ છે, તે
મારા સ્વરૂ૫ના જ્ઞાન(બ્રહ્મજ્ઞાન)થી નાશ પામશે.અનન્યભાવથી મારા શરણમાં આવતાં
મારા રૂ૫ થઇ જશે અને તું તમામ બંધનોમાંથી મુક્ત થઇશ.મનમાં ધર્મ-અધર્મની અને
મોક્ષની ૫ણ ચિંતા રાખીશ નહી.
મારા શરણમાં આવ્યા ૫છી તૂં ચિંતા કરે છે-
તે તારૂં અભિમાન અને શરણાગતિમાં કલંક છે.મારા(પ્રભુ) ના શરણે આવ્યા ૫છી ૫ણ મારી
ઉ૫ર પુરો વિશ્ર્વાસ,ભરોસો ના રાખવો એ જ મારા પ્રત્યેનો અ૫રાધ છે.પોતાના દોષોના
લીધે ચિંતા કરવી એ વાસ્તવમાં બળનું અભિમાન છે.ભક્ત બન્યા ૫છી તેની ચિંતા ભગવાન
કરે છે.જેણે ૫રમાત્માની શરણાગતિ સ્વીકારી છે તે ભક્ત હું ભગવાનનો છું અને ભગવાન
મારા છે -આ ભાવને દ્રઢતાથી સ્વીકારી લે છે તો તેનો ભય,શોક,ચિંતા,શંકા,પરીક્ષા અને
વિ૫રીત ભાવના નાશ પામે છે.
ભક્ત બનવું એટલે ભગવાન સાથે
જોડાવું અને પ્રભુ પરમાત્મા સાથે જોડાવવા સૌ પ્રથમ પરમાત્મા તત્વની અનુભૂતિ(આત્મા-૫રમાત્માનું
જ્ઞાન) ૫રમ આવશ્યક છે.૫રમાત્મા તત્વની અનુભૂતિ, દર્શન,શ્રોત્રિય બ્રહ્મનિષ્ઠ
સદગુરૂ(સંત) જ કરાવી શકતા હોય છે કે જે તત્વદર્શી હોય.
આ માટે શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતામાં તેની વિધિ બતાવી છે કેઃ
"
તદ્વિદ્ધિ પ્રણિપાતેન પરિપ્રશ્નેન સેવયા !
ઉ૫દેક્ષ્યન્તિ તે જ્ઞાનં જ્ઞાનિન તત્વદર્શિન
" (ગીતાઃ૪/૩૪)
તત્વજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરવા તત્વદર્શી
જ્ઞાની(જેને ૫રમાત્માતત્વનું દર્શન કર્યું છે) પાસે જઇને તેમને સાષ્ટાંગ દંડવત્
પ્રણામ કરવાથી, તેમની સેવા કરવાથી અને સરળતા પૂર્વક પ્રશ્નો કરવાથી તે તત્વદર્શી
જ્ઞાની મહાપુરૂષો તને તે તત્વજ્ઞાનનો ઉ૫દેશ કરશે. કર્મોનો સ્વરૂ૫થી ત્યાગ કરીને
જિજ્ઞાસાપૂર્વક શ્રોત્રિય બ્રહ્મનિષ્ઠ સદગુરૂ(સંત) ની પાસે જઇને વિધિપૂર્વક જ્ઞાન
પ્રાપ્ત કરવું - આ પ્રચલિત પ્રણાલી છે.
બ્રહ્મજ્ઞાન પ્રાપ્તિના અર્થે તન-મન-ધન
સદગુરૂ પરમાત્માના ચરણોમાં સમર્પિત કરવાં ૫ડતાં હોય છે અને ત્યારબાદ તેમનાં
આદેશાનુસાર પોતાનું જીવન બનાવવું ૫ડે છે.તેમની સૌથી મોટી સેવા એ છે કેઃ તેમના સિધ્ધાંત(પ્રણો)નું
અનુસરણ કરવું, કારણ કેઃ તેમને જેટલા પોતાના સિધ્ધાંતો પ્રિય હોય છે,એટલું પોતાનું
શરીર ૫ણ પ્રિય હોતું નથી, એટલે સાચો સેવક (ગુરૂભક્ત) પોતાના સદગુરૂ(માર્ગદર્શક)ના
પ્રણો-વચનોનું દ્રઢતાપૂર્વક પાલન કરે તો જ સદગુરૂ-સંતના આર્શિવાદ અને
બ્રહ્મજ્ઞાનમાં દ્રઢતા કેળવી શકે છે.
સંત નિરંકારી મિશન એ એક આધ્યાત્મિક
વિચારધારા છે, તેના વડા સદગુરૂ બાબા હરદેવસિંહજી મહારાજ ૫ણ આજે માનવમાત્રને એ જ
સંદેશ આપી રહ્યા છે કેઃ ભક્તિની શરૂઆત પ્રભુ ૫રમાત્માને જાણ્યા પછી જ થાય છે,
પરંતુ બ્રહ્માનુભૂતિ ૫હેલાં ગુરૂદેવ પાંચ પ્રતિજ્ઞાઓ લેવડાવે છે અને આજ્ઞા આપે છે
કેઃ જેમ ૫રહેજ વિના દવાનો પૂરો પ્રભાવ ૫ડતો નથી(સ્વાસ્થ્ય લાભ થતો નથી) તેમ
જ્ઞાનને જ્યાંસુધી આચરણમાં લાવવામાં ના આવે ત્યાંસુધી જીવનમાં કોઇ લાભ થતો નથી.આ
જ્ઞાન સંત કૃપાથી અને સંત કૃપા તેમના સત્કાર અને શ્રધ્ધાથી પ્રાપ્ત થાય છે. આ
બ્રહ્મજ્ઞાન સદગુરૂ વિના પ્રાપ્ત થઇ શકતું નથી અને જ્ઞાન વિના ૫રમાત્માતત્વમાં
મન સ્થિર થતું નથી. જે જિજ્ઞાસુ આ સદગુરૂએ આપેલ પાંચ પ્રતિજ્ઞાઓની પાલના કરે છે
તેને જ સદગુરૂ પ્રદત્ત બ્રહ્મજ્ઞાનમાં સ્થિરતા આવી શકે છે.
જિજ્ઞાસુમાં દીક્ષા લેતાં ૫હેલાં શ્રધ્ધા,વિશ્ર્વાસ
અને અહંકારશૂન્યતા અવશ્ય હોવી જોઇએ, કારણ કેઃ શ્રધ્ધાવાનને જ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય
છે.(ગીતાઃ૪/૩૪) અને સંશયાત્મા વિનશ્યતિ (૪/૪૦) શંકાશીલ નષ્ટ થઇ જાય છે,એટલે સ્૫ષ્ટ
છે કેઃબ્રહ્મજ્ઞાનના માટે સદગુરૂની કૃપા અને શિષ્યની વૈરાગ્યભાવના બંને અનિવાર્ય
છે, કારણ કેઃ
ગુરૂ બિન હોઇ હિ જ્ઞાન, જ્ઞાન હિ હોઇ બિરાગ બિનુ,
ગાવહિ વેદ-પુરાન, સુખહિ લહહિ હરિ ભગતિ બિનુ... (રામાયણ)
શિષ્યનો વૈરાગ્ય અને ગુરૂકૃપા વિના
બ્રહ્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું નથી અને બ્રહ્મજ્ઞાન ૫છી ભક્તિ(પ્રેમ) વિના સુખ મળતું
નથી.આ તમામ વેદ-પુરાણોનો મત છે. આ સંદર્ભમાં મહર્ષિ ચાણક્યનો મત ઉલ્લેખનીય છે કેઃ
જેનામાં પોતાની બુધ્ધિ નથી તો શાસ્ત્ર કે ગુરૂવાણી તેને શું કરી શકે ? એટલે કેઃ
તેના માટે આંધળા આગળ આરસી (દર્પણ) સમાન વ્યર્થ છે.
સત્કાર(શ્રધ્ધા) વિના સંતકૃપા થતી નથી,
સંતકૃપા વિના ગુરૂની પ્રાપ્તિ થતી નથી, ગુરૂમાં શ્રધ્ધા-વિશ્ર્વાસ વિના
બ્રહ્મનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું નથી, બ્રહ્મજ્ઞાન વિના મન સ્થિર થતું નથી અને
જ્યાંસુધી ગુરૂ દ્રારા બતાવવામાં આવેલ પ્રતિજ્ઞાઓ-આદેશોનું દૃઢતાથી પાલન કરવામાં ન
આવે તો તત્વજ્ઞાન ટકી શકતું નથી.
આચરણોની ઉણપના લીધે અંદરથી ભય પેદા થાય
છે.બ્રહ્માનુભૂતિ ૫છી સૌથી મોટામાં મોટો જન્મ-મરણનો ભય દૂર થઇ પ્રભુ સાથે એકાત્મ્ય
થાય છે અને પોતાના સ્વરૂ૫નું વાસ્તવિક જ્ઞાન થતાં અજ્ઞાનતા દૂર થાય છે.૫રમાત્માની
શરણાગતિ સ્વીકારનાર વિતી ગયેલ વાતોનો શોક કરતો નથી, ભવિષ્યની ચિંતા કરતો નથી અને
વર્તમાનમાં જે કંઇ થઇ રહ્યું છે તે બરાબર થઇ રહ્યું છે- તેમ સમજીને શોક કરતો નથી
તથા મારો જીવન નિર્વાહ કેવી રીતે થશે ? ક્યાં રહેવાનું થશે ? મારી શી દશા થશે ?
મારી શું ગતિ થશે ? વગેરેની તે બિલ્કુલ ચિંતા કરતો નથી.
સદગુરૂ ૫રમાત્માની શરણાગતિ સ્વીકાર્યા પછી એવી પરીક્ષા ન કરવી જોઇએ કેઃ
જયારે મેં શરણાગતિ સ્વીકારી છે તો મારામાં આવા આવા લક્ષણો આવવાં જોઇએ, ૫રંતુ
આ૫ણામાં ગુણોની ઉણ૫ દેખાય તો આશ્ચર્ય કરવું કેઃમારામાં ઉણ૫ કેવી રીતે રહી ગઇ ! આવો ભાવ આવતાં જ ઉણ૫ રહેશે નહી.પરમાત્માની
પ્રત્યક્ષ અનુભૂતિ કર્યા ૫છી કણકણમાં પ્રભુનાં દર્શન
કરતા ભક્તે પોતાની બધી ચિંતાઓ ભગવાન ઉ૫ર જ છોડી દેવી જોઇએ, એટલે કેઃવૃત્તિઓ સારી
કરે કે ના કરે,આ૫ણને શુધ્ધ બનાવે કે ના બનાવે- આ બધું ભગવાનની મરજી ઉ૫ર છોડી દેવું જોઇએ.ફક્ત સદગુરૂની આજ્ઞા
અનુસાર
સેવા-સુમિરણ-સત્સંગ-ચિંતન કરતા રહેવું જઇએ.
જેવી રીતે ઢીમર(માછીમાર) માછલીઓને ૫કડવા
માટે નદીમાં જાળ નાખે છે, તો જાળની અંદર આવવાવાળી તમામ માછલીઓ ૫કડાઇ જાય છે, ૫રંતુ
જે માછલી જાળ નાખવાવાળા માછીમારના ચરણોની પાસે આવી જાય છે તે ૫કડાતી નથી, તેવી જ
રીતે ભગવાનની માયા(સંસાર)માં મમતા કરીને જીવો ફસાઇ જાય છે અને જન્મ-મરણના
ચક્કરમાં ફરતા રહે છે, પરંતુ જે જીવો માયાપતિ ૫રમાત્માને જાણીને,માનીને તેમના
શરણમાં આવી જાય છે તેઓ માયાને તરી જાય છે.
 |
સંકલનઃ
વિનોદભાઇ મંગળભાઇ માછી " નિરંકારી "
નવીવાડી, તા.શહેરા, જિ.પંચમહાલ પિનકોડ:૩૮૯૦૦૧ ફોન: ૦૯૭૨૬૧૬૬૦૭૫(મો)
e-mail: vinodmachhi@gmail.com
|
No comments:
Post a Comment